Klimmen voor dummies: 'routewaardering'

Omdat dit blog ook veel gelezen wordt door niet-klimmers, krijgen we regelmatig de vraag 'hoe zit dat nou met die nummers van die rotsen?'. Daarom voor het niet-klimmende publiek, een korte uitleg over de waardering van klimroutes.

Iedere route krijgt, nadat hij voor het eerst door iemand geklommen is, een waardering die iets zegt over de moeilijkheidsgraad van de route. De moeilijkheid wordt bijvoorbeeld bepaald door de grootte van de randjes die je vast kunt pakken of de grootte van de treetjes waar je op kunt staan. Ook de helling van de rotswand is van belang (liggend, vertikaal of zelfs overhangend). Daarbij kan ook de lengte van de route een belangrijke factor zijn, omdat in een lange route je spieren sneller zullen verzuren dan in een korte route, zeker als de route overhangend is.
Om het nog wat ingewikkelder te maken, zijn er verschillende schalen waarop routes worden gewaardeerd. Zoals je voor temperatuur de schaal van Celcius èn de schaal van Fahrenheit hebt, zo worden er voor de moeilijkheidsgraad van routes ook meerdere schalen gebruikt. Klimmers hebben het zelfs voor elkaar gekregen om meer dan zes verschillende schalen te bedenken. Binnen Europa zijn de meest gebruikte schalen de 'Franse' schaal en de UIAA schaal. In ons blog vermelden wij de waarderingen voor korte routes altijd in de Franse schaal en voor lange/alpiene routes in de UIAA schaal. De Franse schaal is herkenbaar aan een cijfer met als toevoeging een letter (bijvoorbeeld 6a), de UIAA schaal is herkenbaar aan de romeinse cijfers (bijvoorbeeld VI).

De Franse schaal
De waardering van een route in de Franse schaal wordt aangegeven met een cijfer tussen de 1 en de 9. Omdat er erg veel verschil kan zitten tussen routes binnen een zelfde graad wordt er gedifferentieerd door middel van de letters a,b en c; een 5b is moeilijker dan een 5a. Om de waardering nog nauwkeuriger aan te geven, wordt ook nog met het +teken gewerk; een 6a+ is moeilijker dan een 6a, maar makkelijker dan een 6b.

Hoe wordt de moeilijkheid bepaald?
De waardering van een route is geen exacte wetenschap. De regel is dat de klimmer die een route als eerste klimt een waardering aan de route geeft. Dit is dus in grote mate subjectief. Soms wordt de waardering van een route aangepast op basis van de mening van klimmers die de route daarna geklommen hebben. Vaak blijft de originele waardering gehandhaafd. Je hoort klimmers dan vaak ook praten over 'harde' of 'zachte' routes. Met een 'harde'route wordt dan bedoeld dat de gegeven waardering te laag is.

Hoe moeilijk is dat dan?
Het is als niet-klimmer waarschijnlijk moeilijk om je een voorstelling te maken van een route in een bepaalde moeilijkheidsgraad. Onderstaande opsomming geeft hopelijk toch enig inzicht. Het overzicht is gebaseerd op de Franse schaal.

- 1e en 2e graads
Bij deze graad is er nog geen sprake van klimmen. Je moet meer denken aan een lastig pad. Je handen heb je nog niet nodig om je voort te bewegen. Deze graad komt dan ook niet voor in klimgebieden of in de klimhal.

- 3e graads
Bij de 3e graad is er meer spraken van klauteren dan klimmen. De handen zijn inmiddels nodig om je voort te bewegen maar je hebt geen speciale vaardigheden of training nodig om dt te kunnen.

- 4e graad
De 4e graad is de graad waar het klimmen eigenlijk begint. Dit is de laagste graad die je aan kunt treffen in klimgebieden of klimhallen. De meeste mensen zullen in deze graad omhoog kunnen komen. Alhoewel sommigen wel ernstig vermoeid zullen raken.

- 5e graad
Na enige oefening bereiken de meeste mensen al snel de 5e graad. De grepen zijn meestal zo groot dat je ze nog met alle vingers kunt vast pakken en de wanden zijn niet of nauwelijks overhangend.

- 6e graad
De 6e graad is voor veel klimmers het hoogtse niveau dat ze zullen bereiken. Het gemiddelds klimniveau in een Nederlandse klimhal ligt waarschijnlijk ergens rond de 6a. Klimmers in Nederland die dit niveau beheersen klimmen vaak 1 tot 2 keer per week in de klimhal. De greepjes worden vaak zo klein dat je ze nog maar met 2 of 3 vingers vast kunt houden. De routes zullen ook veel vaker in een overhangende wand zijn.

- 7e graad
Mensen die deze graad beheersen zijn getransformeerd van mens tot klimmer. Klimmen is vaak een wezenlijk deel van het leven en er wordt meestal meerdere avonden of dagen per week aan het klimmen besteed. Routes worden beklommen die voor niet-klimmers onmogelijk lijken.

- 8e graad
De 8e graad werd lange tijd beschouwd als de hoogst mogelijke graad die door een mens beklommen kon worden. De meeste klimmers zullen dit niveau bereiken. In Nederlandse klimhallen zul je maar weinig routes van het niveau 8a aantreffen en 8c al helemaal niet. Klim je een 8b, dan kun je een uitnodiging voor het Nederlands team verwachten.

- 9e graad
De 9e graad wordt alleen geklommen door klimmers die van een andere planeet lijken te komen: de zwaartekracht lijkt voor hun niet te bestaan. Wereldwijd zijn er maar een paar klimmers die ooit een route in deze graad geklommen hebben. De moeilijkste route die tot nu toe ooit geklommen is, heeft de waardering 9b+ gekregen.

Wat klimmen jullie dan?
Esther heeft de afgelopen maanden een enorme vooruitgang geboekt. Naast haar eerste 6b+ heeft zij inmiddels ook meerdere 6c's en 6c+ geklommen. Mijn klimniveau is minder hard gestegen. Vorig jaar klom ik mijn eerste 7a, tijdens deze reis heb ik daar inmiddels twee andere 7a-routes en een 7a+ aan toe kunnen voegen. Kortom, we zijn heel normale mensen die enigszins fanatiek zijn.

Update: inmiddels (2015) heeft Esther haar eerste 7c geklommen en Pieter een 8a.

Pieter